مجمع فوق‌العادسازمان ملل براي اعتياد
عباس ديلمي‌زاده
نماينده جامعه مدني خاورميانه، شمال آفريقا و آسياي مركزي
در مجمع فوق‌العاده سازمان ملل متحد , و رئیس جمعیت تولدی دوباره درباره مواد مخدر می گوید
آوريل ٢٠١٦ مجمع فوق‌العاده سازمان ملل - به عنوان يك رويداد بسيار مهم در حوزه مبارزه با مواد مخدر - در نيويورك و با حضور تمام اعضاي سازمان ملل برگزار مي‌شود.
آوريل ٢٠١٦ مجمع فوق‌العاده سازمان ملل - به عنوان يك رويداد بسيار مهم در حوزه مبارزه با مواد مخدر - در نيويورك و با حضور تمام اعضاي سازمان ملل برگزار مي‌شود. در اين مجمع فوق‌العاده قرار است سياست‌هاي جهاني در حوزه مبارزه با مواد مخدر براي دهه آينده تعيين شود.
البته اين مجمع فوق‌العاده در دهه‌هاي گذشته هم تشكيل جلسه داده اما بسياري از فعالان حوزه اعتياد، منتقد سياست‌هايي بوده‌اند كه در اين جلسات درباره آنها تصميم‌گيري شده و نقدهاي بسياري بر ناكارآمدي سياست‌هاي جهاني در حوزه مواد مخدر ارايه كرده‌اند و معتقدند كه سياست‌هاي پيشين، موفق نبوده و نتوانسته مشكل مواد مخدر را در سطح دنيا حل كند. به همين دليل طراحي سياست‌هاي جديد در مجمع ٢٠١٦ و تغييراتي كه از اين سياست‌ها متاثر مي‌شود نقطه عطفي براي دهه آينده خواهد بود به خصوص كه با پديده مواد مخدر جديد و مدرن شدن مواد مخدر در دنيا مواجهيم. در حال حاضر، گروه مامور جامعه مدني در تلاش است تا ديدگاه‌هاي جامعه مدني را طي ماه‌هاي آينده از طريق بررسي‌ها و نشست‌هاي ملي، منطقه‌اي و جهاني به دست بياورد. به نظر مي‌رسد كه نهادهاي مدني تا حدي پيشروتر از سياست‌هاي دولت‌ها در سطح دنيا عمل مي‌كنند و حرف‌هاي جديدتري مي‌زنند. حرف‌هايي با اين مضمون كه تمام نگاه‌ها توسط دولت‌هاي قدرتمند و سياست‌هاي آنها ديكته نشود زيرا موضوع اعتياد، موضوع بسيار پيچيده‌تري است كه عوامل اجتماعي، سياسي و اقتصادي در آن بسيار دخيل است اما متاسفانه در گذشته اين موضوع بسيار كمتر مورد توجه بوده و اگرچه، نگاه‌هاي اجتماعي، اقتصادي و سياسي تا حدي در لايه‌هاي پنهان سياستگذاري دولت‌ها نقش داشته اما برنامه‌ها و بيانيه‌ها چندان تمايلي به ابراز شفاف اين موضوعات ندارد.
امروز هم شاهديم كه بعضي دولت‌ها در تلاشند بيانيه‌هاي خود را آماده كرده و به ساير كشورها ارايه كنند با اين هدف كه بقيه دولت‌ها با تكيه به ديدگاه‌هاي آنها سياستگذاري كنند كه به نظر من قطعا اين اتفاق در مجمع ٢٠١٦ توسط گروه مامورجامعه مدني به چالش كشيده خواهد شد و با وجود آنكه هنوز هم سياست‌هاي مقابله با مواد مخدر توسط دولت‌ها تنظيم مي‌شود، جامعه مدني به سادگي اجازه نخواهد داد كه دولت‌هاي قدرتمند بازهم ديدگاه‌هاي خودشان را بر سياست‌هاي جهاني غالب كنند. نبايد از ياد ببريم كه يكي از بازيگران اصلي مديريت مواد مخدر، توليدكنندگان و قاچاقچيان هستند. به همين دليل در مجمع فوق‌العاده ٢٠١٦ گروه مامور جامعه مدني به دنبال آن است كه ديدگاه‌هاي كشاورزان كه در توليد نقش دارند را نيز بشنود. وقتي قرار است جامعه جهاني تصميم جديدي بگيرد بايد صداي تمام بازيگران شنيده شود و ببينيم آنها چه مي‌كنند و چطور فكر مي‌كنند. البته من چندان خوشبين نيستم كه در سال ٢٠١٦ تغيير اساسي در سياستگذاري‌ها داشته باشيم.
اما به نظر مي‌آيد كه اين‌بار نقطه شروعي است براي آنكه حرف‌ها و صداهاي جديدي مطرح شود و دنيا به فكر وادار شود تا شايد در اجلاس‌هاي آينده تغييرات بزرگ‌تري را شاهد باشيم. به ياد داشته باشيم كه ايران در منطقه جغرافيايي واقع شده كه كشت خشخاش در آن اتفاق مي‌افتد و ترياك به دست آمده، به هرويين تبديل مي‌شود. شواهد جديدي در منطقه خاورميانه، شمال آفريقا و آسياي مركزي نشان مي‌دهد كه خط توليد روانگردان‌هاي جديد هم فعال است و درصدي از مصرف‌كنندگان مخدرها را به سمت خود جلب كرده است.
بنابراين، منطقه ما به‌شدت تحت تاثير توليد مواد مخدر در افغانستان است و فكر مي‌كنم ما حرف زيادي براي گفتن در مجمع عمومي سازمان ملل خواهيم داشت و انتظارمان از جامعه جهاني اين است كه صداي ما بايد بيشتر شنيده شود و در تلاشيم كه صداي بلندتري نسبت به ساير مناطق جهان كه با مشكلات كمتري رو به رو هستند، داشته باشيم چرا كه در مقايسه با اين مناطق، مشكلات بيشتري داريم و سياست‌هاي ما هم بايد با سياست ساير مناطق دنيا متفاوت‌تر باشد علاوه بر آنكه بايد مدل‌هاي بومي خودمان را در حوزه كاهش تقاضا و مقابله داشته باشيم. يكي از موضوعات بسيار جدي در اين مجمع، حقوق بشر است كه فكر مي‌كنم حقوق بشر در حوزه اعتياد در منطقه ما بسيار متفاوت با ساير مناطق دنياست.
قاچاقچيان مواد در منطقه ما داراي امكانات بسيار وسيع و اسلحه‌هاي گرم هستند كه در اثناي ترانزيت مواد مخدر، به نوعي در حال جنگ مسلحانه با دولت‌ها هم هستند. ما بايد اين تفاوت‌ها را نشان بدهيم و از جامعه جهاني بخواهيم كه براي تمام كشورها نسخه واحدي طراحي نكنند.
در حالي كه اين مجمع به دهه آينده نظر دارد ما طي ١٠ سال آتي با چند موضوع مختلف در دنيا مواجه خواهيم بود.
يكي از موضوعات، دسترسي كشورهاي مختلف به داروهاي جايگزين براي درمان اعتياد است كه بخش اعظمي از كشورها به اين داروها دسترسي ندارند. گروه مامور جامعه مدني تلاش خواهد كرد سطح دسترسي مردم دنيا، به خصوص در برخي كشورهاي منطقه خاورميانه، شمال آفريقا و آسياي مركزي را به اين داروها افزايش دهد و به نظر مي‌رسد كه شرايط دسترسي در سال‌هاي آينده تسهيل مي‌شود. موضوع مهم‌تر، حركت تدريجي جامعه جهاني به سمت واقع بيني در حوزه مواد مخدر است. به نظر مي‌رسد كه آن نگاه پراگماتيك به حوزه اعتياد، در سطح جهان در حال توسعه است و در آينده شاهد آن خواهيم بود كه دنيا به واقع‌بيني و نگرشي برگرفته از كاهش آسيب‌هاي اعتياد نزديك شود.
هرچند اين امكان وجود دارد كه سياست‌هاي مقابله با مواد مخدر تغيير زيادي نكند و البته يكي از اتفاقاتي كه مي‌تواند سياستگذاري‌ها در مجمع ٢٠١٦ را متاثر كند، آزاد‌سازي مصرف مواد مخدر در برخي كشورهاست كه هر ساله به تعداد اين كشورها افزوده مي‌شود.
شايد اين فرمول براي منطقه ما مناسب نباشد و شخصا معتقدم كه حتي بسترهاي لازم براي اين اتفاق – آزاد‌سازي مصرف مخدرها- در دنيا هم فراهم نشده است.
در حالي كه قيمت مواد در اين كشورها كاهش نيافته انحصار فروش مواد به وجود آمده كه جاي تفكر و تامل بيشتري را خواهد داشت. رقابت بين مافياي مواد مخدر و انحصار فروش، صحنه رقابتي را در سال‌هاي آينده به وجود خواهد آورد كه احتمالا چالش‌هاي جديدي را در بر خواهد داشت. در عين حال با چشم‌اندازي به وضعيت فعاليت مافياي مواد مخدر طي ١٠ سال آينده مي‌توان گفت كه مناطق جغرافيايي مختلف، ذائقه‌هاي بسيار متفاوتي دارند و مواد مخدر هم براساس ذائقه مشتري طراحي مي‌شود. اما همان‌طور كه توليد مخدرها به سمت محرك‌ها تغيير كرده، مصرف هم همچنان به سمت مواد محرك خواهد بود.
ضمن آنكه روانگردان‌ها ارزش افزوده بيشتري براي توليدكنندگان ايجاد مي‌كنند و نكته‌اي كه كمتر در حوزه مبارزه با مواد مخدر به آن توجه شده اين است كه توليد‌كننده و قاچاقچي به دنبال كسب ثروت و ارزش افزوده است و به سمت ثروت و ارزش افزوده بيشتر مي‌رود.
٭نماينده جامعه مدني خاورميانه، شمال آفريقا و آسياي مركزي
در مجمع فوق‌العاده سازمان ملل متحد
عباس ديلمي‌زاده٭
آوريل ٢٠١٦ مجمع فوق‌العاده سازمان ملل - به عنوان يك رويداد بسيار مهم در حوزه مبارزه با مواد مخدر - در نيويورك و با حضور تمام اعضاي سازمان ملل برگزار مي‌شود. در اين مجمع فوق‌العاده قرار است سياست‌هاي جهاني در حوزه مبارزه با مواد مخدر براي دهه آينده تعيين شود.
البته اين مجمع فوق‌العاده در دهه‌هاي گذشته هم تشكيل جلسه داده اما بسياري از فعالان حوزه اعتياد، منتقد سياست‌هايي بوده‌اند كه در اين جلسات درباره آنها تصميم‌گيري شده و نقدهاي بسياري بر ناكارآمدي سياست‌هاي جهاني در حوزه مواد مخدر ارايه كرده‌اند و معتقدند كه سياست‌هاي پيشين، موفق نبوده و نتوانسته مشكل مواد مخدر را در سطح دنيا حل كند. به همين دليل طراحي سياست‌هاي جديد در مجمع ٢٠١٦ و تغييراتي كه از اين سياست‌ها متاثر مي‌شود نقطه عطفي براي دهه آينده خواهد بود به خصوص كه با پديده مواد مخدر جديد و مدرن شدن مواد مخدر در دنيا مواجهيم. در حال حاضر، گروه مامور جامعه مدني در تلاش است تا ديدگاه‌هاي جامعه مدني را طي ماه‌هاي آينده از طريق بررسي‌ها و نشست‌هاي ملي، منطقه‌اي و جهاني به دست بياورد. به نظر مي‌رسد كه نهادهاي مدني تا حدي پيشروتر از سياست‌هاي دولت‌ها در سطح دنيا عمل مي‌كنند و حرف‌هاي جديدتري مي‌زنند. حرف‌هايي با اين مضمون كه تمام نگاه‌ها توسط دولت‌هاي قدرتمند و سياست‌هاي آنها ديكته نشود زيرا موضوع اعتياد، موضوع بسيار پيچيده‌تري است كه عوامل اجتماعي، سياسي و اقتصادي در آن بسيار دخيل است اما متاسفانه در گذشته اين موضوع بسيار كمتر مورد توجه بوده و اگرچه، نگاه‌هاي اجتماعي، اقتصادي و سياسي تا حدي در لايه‌هاي پنهان سياستگذاري دولت‌ها نقش داشته اما برنامه‌ها و بيانيه‌ها چندان تمايلي به ابراز شفاف اين موضوعات ندارد.
امروز هم شاهديم كه بعضي دولت‌ها در تلاشند بيانيه‌هاي خود را آماده كرده و به ساير كشورها ارايه كنند با اين هدف كه بقيه دولت‌ها با تكيه به ديدگاه‌هاي آنها سياستگذاري كنند كه به نظر من قطعا اين اتفاق در مجمع ٢٠١٦ توسط گروه مامورجامعه مدني به چالش كشيده خواهد شد و با وجود آنكه هنوز هم سياست‌هاي مقابله با مواد مخدر توسط دولت‌ها تنظيم مي‌شود، جامعه مدني به سادگي اجازه نخواهد داد كه دولت‌هاي قدرتمند بازهم ديدگاه‌هاي خودشان را بر سياست‌هاي جهاني غالب كنند. نبايد از ياد ببريم كه يكي از بازيگران اصلي مديريت مواد مخدر، توليدكنندگان و قاچاقچيان هستند. به همين دليل در مجمع فوق‌العاده ٢٠١٦ گروه مامور جامعه مدني به دنبال آن است كه ديدگاه‌هاي كشاورزان كه در توليد نقش دارند را نيز بشنود. وقتي قرار است جامعه جهاني تصميم جديدي بگيرد بايد صداي تمام بازيگران شنيده شود و ببينيم آنها چه مي‌كنند و چطور فكر مي‌كنند. البته من چندان خوشبين نيستم كه در سال ٢٠١٦ تغيير اساسي در سياستگذاري‌ها داشته باشيم.
اما به نظر مي‌آيد كه اين‌بار نقطه شروعي است براي آنكه حرف‌ها و صداهاي جديدي مطرح شود و دنيا به فكر وادار شود تا شايد در اجلاس‌هاي آينده تغييرات بزرگ‌تري را شاهد باشيم. به ياد داشته باشيم كه ايران در منطقه جغرافيايي واقع شده كه كشت خشخاش در آن اتفاق مي‌افتد و ترياك به دست آمده، به هرويين تبديل مي‌شود. شواهد جديدي در منطقه خاورميانه، شمال آفريقا و آسياي مركزي نشان مي‌دهد كه خط توليد روانگردان‌هاي جديد هم فعال است و درصدي از مصرف‌كنندگان مخدرها را به سمت خود جلب كرده است.
بنابراين، منطقه ما به‌شدت تحت تاثير توليد مواد مخدر در افغانستان است و فكر مي‌كنم ما حرف زيادي براي گفتن در مجمع عمومي سازمان ملل خواهيم داشت و انتظارمان از جامعه جهاني اين است كه صداي ما بايد بيشتر شنيده شود و در تلاشيم كه صداي بلندتري نسبت به ساير مناطق جهان كه با مشكلات كمتري رو به رو هستند، داشته باشيم چرا كه در مقايسه با اين مناطق، مشكلات بيشتري داريم و سياست‌هاي ما هم بايد با سياست ساير مناطق دنيا متفاوت‌تر باشد علاوه بر آنكه بايد مدل‌هاي بومي خودمان را در حوزه كاهش تقاضا و مقابله داشته باشيم. يكي از موضوعات بسيار جدي در اين مجمع، حقوق بشر است كه فكر مي‌كنم حقوق بشر در حوزه اعتياد در منطقه ما بسيار متفاوت با ساير مناطق دنياست.
قاچاقچيان مواد در منطقه ما داراي امكانات بسيار وسيع و اسلحه‌هاي گرم هستند كه در اثناي ترانزيت مواد مخدر، به نوعي در حال جنگ مسلحانه با دولت‌ها هم هستند. ما بايد اين تفاوت‌ها را نشان بدهيم و از جامعه جهاني بخواهيم كه براي تمام كشورها نسخه واحدي طراحي نكنند.
در حالي كه اين مجمع به دهه آينده نظر دارد ما طي ١٠ سال آتي با چند موضوع مختلف در دنيا مواجه خواهيم بود.
يكي از موضوعات، دسترسي كشورهاي مختلف به داروهاي جايگزين براي درمان اعتياد است كه بخش اعظمي از كشورها به اين داروها دسترسي ندارند. گروه مامور جامعه مدني تلاش خواهد كرد سطح دسترسي مردم دنيا، به خصوص در برخي كشورهاي منطقه خاورميانه، شمال آفريقا و آسياي مركزي را به اين داروها افزايش دهد و به نظر مي‌رسد كه شرايط دسترسي در سال‌هاي آينده تسهيل مي‌شود. موضوع مهم‌تر، حركت تدريجي جامعه جهاني به سمت واقع بيني در حوزه مواد مخدر است. به نظر مي‌رسد كه آن نگاه پراگماتيك به حوزه اعتياد، در سطح جهان در حال توسعه است و در آينده شاهد آن خواهيم بود كه دنيا به واقع‌بيني و نگرشي برگرفته از كاهش آسيب‌هاي اعتياد نزديك شود.
هرچند اين امكان وجود دارد كه سياست‌هاي مقابله با مواد مخدر تغيير زيادي نكند و البته يكي از اتفاقاتي كه مي‌تواند سياستگذاري‌ها در مجمع ٢٠١٦ را متاثر كند، آزاد‌سازي مصرف مواد مخدر در برخي كشورهاست كه هر ساله به تعداد اين كشورها افزوده مي‌شود.
شايد اين فرمول براي منطقه ما مناسب نباشد و شخصا معتقدم كه حتي بسترهاي لازم براي اين اتفاق – آزاد‌سازي مصرف مخدرها- در دنيا هم فراهم نشده است.
در حالي كه قيمت مواد در اين كشورها كاهش نيافته انحصار فروش مواد به وجود آمده كه جاي تفكر و تامل بيشتري را خواهد داشت. رقابت بين مافياي مواد مخدر و انحصار فروش، صحنه رقابتي را در سال‌هاي آينده به وجود خواهد آورد كه احتمالا چالش‌هاي جديدي را در بر خواهد داشت. در عين حال با چشم‌اندازي به وضعيت فعاليت مافياي مواد مخدر طي ١٠ سال آينده مي‌توان گفت كه مناطق جغرافيايي مختلف، ذائقه‌هاي بسيار متفاوتي دارند و مواد مخدر هم براساس ذائقه مشتري طراحي مي‌شود. اما همان‌طور كه توليد مخدرها به سمت محرك‌ها تغيير كرده، مصرف هم همچنان به سمت مواد محرك خواهد بود.
ضمن آنكه روانگردان‌ها ارزش افزوده بيشتري براي توليدكنندگان ايجاد مي‌كنند و نكته‌اي كه كمتر در حوزه مبارزه با مواد مخدر به آن توجه شده اين است كه توليد‌كننده و قاچاقچي به دنبال كسب ثروت و ارزش افزوده است و به سمت ثروت و ارزش افزوده بيشتر مي‌رود.
٭نماينده جامعه مدني خاورميانه، شمال آفريقا و آسياي مركزي
در مجمع فوق‌العاده سازمان ملل متحد
عباس ديلمي‌زاده٭
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر